توضیحات
یاتاقان ثابت و متحرک پراید یکی از قطعات اصلی موتوری می باشد که در بین قطعاتی که نسبت به هم حرکت دورانی قرار دارند، قرار می گیرند و دائما در حال اصطکاک هستند. یاتاقان متحرک با قرارگیری در قطر داخلی شاطون به میل لنگ متصل می شود و از خوردگی تماس شاطون و میل لنگ جلوگیری می کند. یاتاقان ثابت در واقع به بخش ثابت میل لنگ متصل است و از خوردگی آن جلوگیری می کند.
کاربرد یاتاقانهای ثابت و متحرک پراید
- کم کردن اصطکاک
- جلوگیری از فرسایش وسائیدگی
- تکیه گاه خوبی برای قطعات متحرک
در خودرو از دو نوع یاتاقان ثابت و متحرک استفاده می شود که در هر دو آنها میزانی لقی بین یاتاقان با محوری که روی آن سوار است در نظر گرفته می شود که این فضا با روغن پر می شود. لایه روغن به عنوان کاهنده اصطکاک و جاذب ضربه است و باعث می شود نیروی بین دوقطعه به روغن انتقال پیدا کند.
اصطلاح یاتاقان زدن
زمانی که لایه نازک روغن بین یاتاقان ثابت و میل لنگ از بین برود دو قطعه به صورت خشک کار می کنند و سبب سایش همدیگر می شوند، این سایش سبب کم شدن قطر میل لنگ و زیاد شدن قطر یاتاقان می شود و تغییر این فواصل باعث ایجاد سرو صدا در موتور می شود .
یاتاقان زدن زمانی رخ می دهد که فشار روغن کاهش یابد. این اتفاق زمانی می افتد که:
۱- اویل پمپ دچار مشکل شود.
۲- کیفیت روغن پایین بیاید (کاهش ویسکوزیته و سایر خواص آن ) و در روغن لجن وجود داشته باشد.
۳- مسدود شدن مسیر کنار گذر فیلتر روغن که در صورت گرفتگی فیلتر روغن کل مسیر روغن کاری مختل می شود.
۴ – عدم وجود لقی مناسب بین میل لنگ و یاتاقان ها که باعث افت فشار یا نرسیدن روغن به قطعات می شود.
یاتاقان ثابت
یاتاقان های ثابت و محور اصلی میل لنگ تحت نیرو های شعاعی و محوری کار می کنند و برای کم کردن اثرات ناشی از این نیروها از یاتاقان های ثابت استفاده می شود.
نکته: میل لنگ در حین حرکت خود تمایل به حرکت جانبی (حرکت به جلو وعقب) دارد، این حرکت جانبی باید از طریق یک یاتاقان محوری لبه دار محدود شود، که این لبه ها وظیفه محدود کردن این حرکت جانبی را بر عهده دارند .
به منظور کنترل لقی طولی میل لنگ از این یاتاقان ها با ضخامت های متفاوت استفاده می کنند.
یاتاقان های متحرک
یاتاقان های متحرک برای تحمل بار های شعاعی طراحی شده اند و روی محور متحرک میل لنگ نصب می شوند. در پشت یاتاق عبارت های مختلفی مثل STD ، ۰/۱۰ ، ۰/۲۰ و … که به معنی :
STD به معنی استاندارد بوده و مشخص می کند که میل لنگ تراش نخورده است.
۰۱۰ یعنی میل لنگ یکبار به ضخامت ۰/۰۱۰ اینچ معادل ۰.۲۵ میلی متر تراشیده شده است.
۰۲۰ نشان دهنده این است که میل لنگ یک بار به ضخامت ۰.۰۲۰ اینچ یا دو بار به ضخامت ۰/۰۱۰ اینچ تراشیده شده است.
ممکن است اعدادی بین این اعداد نیز با توجه به طراحی میل لنگ وجود داشته باشد.
تراش کاری میل لنگ تا حدی مجاز است و بیش از آن حد باید میل لنگ تعویض گردد.
جنس یاتاقان
جنس یاتاقان معمولا از فولاد یا برنز با لایه به ضخامت ۰.۰۵ تا ۰.۱۵ میلیمتر از آلیاژ بابیت میباشد. از انجایی که بابیت آلیاژی نرم است استفاده از آن سبب میشود که در هنگام درگیری با میل لنگ، میل لنگ آسیب نبیند و به نوعی یاتاقان خود را با میل لنگ تطبیق دهد.
نشانه های خرابی یاتاقان ثابت و متحرک
از نشانه های خرابی مهم در مورد این قطعه، می توان به عدم کارکرد مناسب موتور خودرو و ایجاد سر و صدای اضافی هنگام کارکرد آن اشاره کرد.
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.